Làm Gốm Là Gì? Khám Phá Nghề Làm Gốm Tại Nhân Trí Dũng

LÀM GỐM LÀ GÌ? KHÁM PHÁ NGHỀ LÀM GỐM TẠI NHÂN TRÍ DŨNG

Trong hành trình tìm kiếm những điểm hấp dẫn của Việt Nam, chắc hẳn ai cũng biết đến ngành nghề truyền thống đó là nghề làm gốm. Vậy làm gốm là gì, công việc của những người nghệ nhân gốm như thế nào, tìm địa điểm làm gốm ở đâu, hãy cùng Nhân Trí Dũng khám phá bài viết dưới đây nhé.

 

Danh Mục
1. Sơ lược về nghề Gốm nước ta
2. Các làng nghề Gốm truyền thống nổi tiếng
3. Quy trình 5 bước làm Gốm

4. Trở thành nghệ nhân ngay tại Nhân Trí Dũng

1. Sơ lược về nghề Gốm nước ta:
 

Nhắc đến Việt Nam, chúng ta hẳn ai cũng biết đến ngành nghề truyền thống mang đậm nét văn hóa dân tộc – Nghề làm gốm. Trong đó, Bát Tràng là một trong những làng nghề gốm sứ có tiếng tăm và lâu đời thuộc vào bậc nhất ở nước ta.
Người thợ gốm hay còn gọi là nghệ nhân  không chỉ sở hữu đôi bàn tay khéo léo mà còn phải là người yêu nghề và có tâm, để cho ra được các tác phẩm gốm nghệ thuật có hồn.

Vì nghề gốm xuất hiện từ lâu đời nên không ai còn nhớ và tính được số năm nó tồn tại, chỉ biết rằng những người nghệ nhân gốm đã có công truyền lửa cho các thế hệ đời sau và cố gắng không ngừng nghỉ để duy trì phát triển nghề gốm thật bền vững đến ngày hôm nay.

2. Các làng nghề Gốm truyền thống nổi tiếng

Sản phẩm gốm làm từ nghệ nhân của những làng nghề gốm sứ Việt Nam là tinh hoa của đất trời và sự kết hợp từ trí óc và đôi bàn tay khéo léo. Sản phẩm làm từ gốm, các làng nghề làm gốm đã có từ lâu đời và trải dài khắp ở mọi miền đất nước của Việt Nam. Trải qua bao nhiêu thăng trầm của lịch sử, có những làng nghề đã thất truyền, một số làng nghề gốm vẫn còn tồn tại, mang những nét đặc trưng và kỹ nghệ riêng, có thể kể đến những địa danh như:
  • Làng Gốm Chu Đậu (huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương)
  • Làng gốm Bát Tràng (huyện Gia Lâm, Hà Nội)
  • Làng gốm Phù Lãng
  • Làng gốm Thổ Hà (Bắc Ninh)
  • Làng gốm Phước Tích (Thừa Thiên-Huế)
  • Làng gốm Thanh Hà (Hội An – Quảng Nam)
  • Làng gốm Bàu Trúc (Bình Thuận)
  • Làng gốm Biên Hòa (Đồng Nai)
  • Làng gốm Cây Mai (Thành phố Hồ Chí Minh)
  • Làng gốm Lái Thiêu – Tân Phước Khánh (Bình Dương)
  • Làng gốm Vĩnh Long (Vĩnh Long)
  • Làng gốm Khmer

3. Quy trình 5 bước làm gốm 

Để làm ra được sản phẩm Gốm, cần trải qua nhiều công đoạn, tóm gọn lại một quy trình làm gốm chất lượng gồm 5 bước chính: lựa chọn & xử lý đất, tạo hình, trang trí, tráng men và nung.

Nguyên liệu chính để làm gốm là đất sét

Nguyên liệu chính để làm gốm là đất sét 

Bước 1: Lựa chọn & xử lý đất

Đây là bước quan trọng để làm ra một sản phẩm gốm chất lượng. Nguyên liệu chính được sử dụng là đất sét. Đầu tiên, phải lựa chọn loại đất sét tốt, sau đó đất sẽ được đi tinh luyện để loại bỏ các tạp chất. Lúc này, đất sẽ đạt được độ mịn, dẻo.

Ở các làng gốm Bát Tràng, cách xử lý đất được làm theo phương pháp thủ công, hoàn toàn truyền thống và qua nhiều bước phức tạp. Cụ thể là đất sau khi lấy về sẽ ngâm lần lượt trong 4 bể chứa với các độ cao khác nhau. Bể cao nhất ngâm với nước từ 3 - 4 tháng. Sau khi đất nát, sẽ được mang đi đánh tơi đến hòa tan thành hỗn hợp lỏng. Tiếp đó, sẽ chuyển hỗn hợp sang bể thứ 2 (bể lọc) để đất lắng xuống thì các tạp chất nổi lên. Tiếp theo múc chất lỏng đã keo lại (hồ) sang bể thứ 3 (bể phơi), để kéo dài trong vòng 3 ngày, sẽ chuyển qua bể ủ. Tại đây, các tạp chất bị loại bỏ bằng phương pháp lên men gia truyền. Tùy vào từng ứng dụng sản phẩm, các nghệ nhân sẽ pha chế thêm các chất phụ gia ở mức độ khác nhau để có sản phẩm theo mong muốn.

Bước 2: Tạo hình

Trên thực tế, cách tạo hình cho sản phẩm gốm được áp dụng theo 3 phương pháp thủ công chính như: nặn bằng tay, tạo hình bằng khuôn hoặc với công cụ bàn xoay. Có những trường hợp có thể kết hợp cả 3 phương pháp để tạo ra sản phẩm gốm.
  • Tạo hình trên bàn xoay

Đất sau khi đạt độ dẻo nhất định sẽ được nhào nặn thành dây dài, kích thước to bằng cổ tay. Người nghệ nhân sẽ ngồi trên một chiếc ghế cao hơn mặt bàn, ngắt từng đoạn đất, dùng chân để đạp bàn xoay và lấy tay vuốt đất, khoanh giữa tạo thành một vùng trũng nhằm tạo hình dáng cho sản phẩm. Sản phẩm có kích thước to hay nhỏ, dày hay mỏng đều phụ thuộc vào bàn tay người thợ. Cách tạo hình bằng phương pháp này thường được áp dụng cho những sản phẩm có kích thước lớn như: bình, lọ, chum…

Người nghệ nhân dùng chân đạp bàn xoay, tay khoanh vùng trũng giữa

Người nghệ nhân dùng chân đạp bàn xoay, tay khoanh vùng trũng giữa

  • Tạo hình bằng khuôn:

Đây là phương pháp chủ yếu sử dụng trong sản xuất, dành cho các sản phẩm có khối lượng vừa như: đĩa, bát, chén…
  • Nặn bằng tay:

Các họa tiết con kê, trên đỉnh gốm, lon, hay hình thù linh thú, tượng… thường được thể hiện qua kĩ thuật này.

Bước 3: Trang trí

Đây là một trong những bước quan trọng làm nên một sản phẩm có hồn, bước trang trí sản phẩm có thể thực hiện bằng nhiều các phương pháp khác nhau.

  • Vẽ trực tiếp trên gốm

Người thợ sẽ dùng bút lông để trực tiếp vẽ các họa tiết, họa văn trên nền gốm thô. Để cho ra một tác phẩm đẹp hoàn hảo, đòi hỏi người thợ phải có tay nghề cao, hoa văn trên gốm phải được trau chuốt cẩn thận và hài hòa với hình dáng sản phẩm. Vì thế, sản phẩm gốm trở thành một loại hình nghệ thuật tinh tế. Đối với sản phẩm gốm được trang trí hoa văn sau khi tráng men được gọi là vẽ trên men, còn ngược lại được gọi là vẽ dưới men.

Người thợ sẽ dùng bút lông vẽ các họa tiết, hoa văn trên nền gốm

Người thợ sẽ dùng bút lông vẽ các họa tiết, hoa văn trên nền gốm

  • Chuốt & khắc vạch trực tiếp

Sau khi được chuốt và phơi nắng, đất sẽ se cứng lại. Sản phẩm gốm được mang đi chỉnh gọt và cạo nhẵn theo yêu cầu và trang trí hoa văn cho gốm. Với phương pháp này, người thợ sẽ vẽ hoặc khắc vạch trực tiếp lên xương gốm và đem đi nung.

  • In khuôn

Sản phẩm sau khi được chăm chút bề ngoài hoàn chỉnh, người thợ có thể làm theo 2 cách: nung sơ ở nhiệt độ thấp rồi đem tráng men hoặc tráng men rồi mới đem nung. Thông thường, người ta chọn cách tráng men trực tiếp. Sản phẩm sẽ được làm sạch bụi bằng chổi lông trước khi đem đi tráng men. Ở làng gốm Bát Tràng, màu men đặc sắc sẽ có màu tro, màu men nâu hoặc màu men lam.

Bước 4: Tráng men

Với những họa tiết cầu kỳ, khắc chìm vào xương gốm, các sản phẩm sẽ được thực hiện bằng phương pháp in khuôn, như sản phẩm gốm men ngọc hoặc gốm men hoa nâu.

Bước 5: Nung sản phẩm

Đây là bước cuối cùng và quan trọng trong quá trình làm gốm. Giữa sự kết hợp truyền thống và hiện đại, có nhiều loại gốm với kích thước khác nhau được cho ra đời.
Nhiên liệu để nung sản phẩm bao gồm than cám, củi hoặc gas. Tuy vào từng loại, các sản phẩm sẽ được nung ở mức nhiệt độ khác nhau, dao động từ khoảng 1200 độ C đến 1300 độ C. Sản phẩm được nung ở nhiệt độ cao trong khoảng 12 giờ đến 1 ngày, sau đó để nguội tầm 3 ngày rồi sẽ được đưa ra lò.

4. Trở thành nghệ nhân ngay tại Nhân Trí Dũng 

Ngày nay, làm gốm trở thành một thú vui mới cho người lớn lẫn trẻ em sau những giờ học và làm việc căng thẳng. Nhưng chưa thực sự có nhiều nơi có thiết kế chương trình trải nghiệm làm gốm đa dạng.

Nhân Trí Dũng với không gian rộng lớn, gần gũi thiên nhiên, có cây xanh và hồ nước

Nhân Trí Dũng với không gian rộng lớn, gần gũi thiên nhiên, có cây xanh và hồ nước

Vì thực trạng này, trung tâm Nhân Trí Dũng đã chủ trương bố trí một không gian rộng lớn, gần gũi với thiên nhiên - có cây xanh và hồ nước, đồng thời kiến tạo các chương trình trải nghiệm làm Gốm phong phú, phù hợp cho hầu hết các đối tượng trẻ nhỏ, người lớn và cả đội nhóm tổ chức.

Chương trình làm gốm phù hợp với hầu hết các đối tượng

Chương trình làm gốm phù hợp với hầu hết các đối tượng

Sản phẩm gốm sẽ được gói ghém cẩn thận và gửi lại cho bạn

Sản phẩm gốm sẽ được gói ghém cẩn thận và gửi lại cho bạn

Đến với chương trình làm gốm tại Nhân Trí Dũng, người tham gia được lắng nghe về lịch sử của làng nghề gốm Bát Tràng nổi tiếng, được trực tiếp hướng dẫn các kĩ thuật làm gốm và tự tay thực hành để tạo ra sản phẩm trên bàn xoay qua 6 công đoạn làm gốm của làng Bát Tràng. Sau đó, bạn sẽ được sáng tạo để vẽ trang trí cho thành phẩm. Sản phẩm cuối cùng sẽ được đem nung, gói ghém cẩn thận và gửi lại cho bạn.
 

Vào cuối tuần, trung tâm có nhiều chủ đề làm gốm như tạo hình chậu cây tặng cây

Vào cuối tuần, trung tâm có nhiều chủ đề làm gốm như tạo hình chậu cây tặng cây

Đặc biệt, vào mỗi cuối tuần hoặc các dịp lễ, trung tâm có thêm nhiều chủ đề làm gốm rất thú vị phải kể đến như là: tạo hình gốm chậu cây tặng cây, hình đĩa thức ăn cho thú cưng, ly nước có quai, hình thú vật đáng yêu…Đây là một loại hình giải trí giúp cho bạn và các bé vừa chơi vui thỏa thích và học hỏi thêm rất nhiều điều bổ ích để thấy trân quý hơn các làng nghề truyền thống của người Việt Nam.

Khi đến đây, bạn sẽ được “sáng tỏ” hoàn toàn thắc mắc về làm gốm là gì. Khám phá ngay trải nghiệm làm Gốm tại địa chỉ 5 Trần Văn Trà, Tân Phú, Quận 7.
THÔNG TIN LIÊN HỆ
Tel: (028) 3844 2369
Hotline: 0941 401 955
Email: vanh@toppion.com.vn

Tin tức nổi bật

Tin tức khác

Những thói quen tốt được tạo dựng ngay khi còn nhỏ sẽ mang đến cho trẻ lợi ích tuyệt vời về sức khỏe, trí tuệ & sự trưởng thành sau này....
Đa số người lớn chúng ta ai cũng có những hiểu biết nhất định về tầm quan trọng của thói quen vận động đối với cơ thể. Kể cả người lớn...
Kỹ năng vận động tinh – Fine motor skills là một trong những kỹ năng cần thiết mà trẻ cần được phát triển thành thục để có thể hoạt động linh...
Nhân Trí Dũng là gì trong công cuộc "trồng người"? Người có Nhân, Trí, Dũng góp phần làm đất nước phát triển. Cùng tìm hiểu thêm trong bài viết này nhé!...
Trải nghiệm truyền thống dân gian tại Hồ Chí Minh trở nên thật đơn giản và dễ dàng với trung tâm Nhân Trí Dũng. Tìm hiểu bài viết này để khám...
Tham gia các hoạt động ngoại khóa cho trẻ không chỉ là một hình thức vui chơi, đây được xem là một phương pháp giáo dục hiện đại giúp trẻ tiếp...
Ngày 03/10, 35 trẻ cùng cha mẹ là cán bộ nhân viên công ty Biti’s đã tham gia sự kiện tham quan và trải nghiệm các hoạt động trong tổ hợp...
Nếu như 5-10 năm trước đây, học làm gốm tại TP.HCM là một điều gần như không thể thì hiện tại, đây là trải nghiệm nhiều trẻ em thành phố cực...
Chơi mà học, học mà chơi là điều các cha mẹ đều mong muốn cho con mình. Do đó, trở thành một trung tâm vui chơi trẻ em hỗ trợ cho...
Môn bắn cung đang ngày càng thu hút giới trẻ tham gia để xõa stress và rèn luyện sức khỏe. Vậy địa điểm bắn cung tại TP.HCM nào đang được quan...
Trong vô số các môn thể thao giải trí, có lẽ hoạt động chơi xe địa hình còn xa lạ với nhiều người Việt. Vậy địa điểm chơi xe địa hình...
Gốm là gì? Gốm là sản phẩm được con người sáng tạo nên và là một trong những vật dụng gắn bó trong cuộc sống của chúng ta từ xa xưa....
Trong một vài năm trở lại đây, học làm gốm trở thành môn học ngoại khóa được nhiều bậc phụ huynh lựa chọn cho con nhỏ. Không chỉ là một trò...
Tết đến xuân về là thời điểm thích hợp để trẻ em có cơ hội tìm hiểu về các loại hình văn hoá, nghệ thuật của dân tộc. Sáng 22/1, 70...
Các khu vui chơi Quận 7 rất nhiều. Nhưng hiếm có nơi nào cho trẻ những trải nghiệm về văn hóa, thể chất và trí tuệ như tại trung tâm Nhân...