Cùng Nhân Trí Dũng ghé thăm làng gốm Sài Gòn

Gốm là một nghề truyền thống của dân tộc ta từ lâu đời. Hiện nay có rất nhiều người đã và đang tìm đến trải nghiệm làm gốm như một loại hình giải trí cũng như tìm hiểu về ngành nghề dân tộc Việt Nam. Nếu bạn cũng đang quan tâm điều đó, hãy cùng Nhân Trí Dũng tìm hiểu về làng gốm Sài Gòn nhé.
 
Địa điểm của các khu làng gốm Sài Gòn xưa
 
Theo bản đồ tỉnh Gia Định xưa của Trần Văn Học có nhắc đến khu vực xứ Sài Gòn (Nay là Chợ Lớn) có ghi chú chữ Lò Gốm, nay là Phú Lâm thuộc phường 6, phường 9, phường 10 tại quận 6.
 
Theo ghi chú của M. Derbes nghiên cứu về gốm sứ thì tại khu vực Chợ Lớn có tới hơn 30 lò và 3 khu vực sản xuất gốm là Hoà Lục và Phú Định, Cây Mai và Lò Gốm, Vin Hoi và Lieng Thanh (Can Hoi). Ngày nay, các khu vực này nằm chủ yếu ở quận 8, quận 6, quận 11 với các đình như: Đình Hoà Lục, đình Phú Định, đình Long Quới, đình Phú Lâm. Hiện nay, khi đi ngang làng Hoà Lục tại phường 16, quận 8, bạn có thể thấy nhiều ao nuôi cá nằm gần nhau. Đó có thể hầm khai thác đất làm gốm khi xưa.
 
Làng gốm Sài Gòn xưa

Ngoài khu vực chợ Lớn, trước đây tại Nam Kỳ cũng có nhiều làng gốm như: Sa Đéc có 5 lò gốm, Biên Hoà có 5 lò và Bình Dương có 5 lò. Có thể thấy gốm là một ngành nghề đã có từ lâu đời và mang ý nghĩa dân tộc.


 
Các sản phẩm gốm của Làng gốm Sài Gòn xưa
 
Có nhiều sản phẩm gốm được lưu truyền cho đến hiện nay. Sản phẩm ấy được kể đến như: Quận 11 có tượng giám trai, chậu ở chùa Giác Viên. Tại chùa Phụng Sơn có tượng Bồ Đề Đạt Ma, tượng Tiêu Diện Đại Sĩ. Quận Bình Thạnh có tượng Tiêu Diện Đại Sĩ ở chùa Vạn Đức. Quận Gò Vấp có tượng ngũ hành, thập bát la hán ở chùa Trường Thọ. Quận 1 tại chùa Ngọc Hoàng có bộ tượng 12 mụ bà, lư hương, thuyền, chậu,...
 
Ngoài ở Sài Gòn ra thì ở một số tỉnh khác cũng xuất hiện sản phẩm của làng gốm Sài gòn xưa, trải dài từ Nam ra Bắc. Chẳng hạn như: Bộ tượng Di Đà tam tôn, tượng Thập điện Diêm Vương tại chùa Phước Lưu - Tây Ninh. Tại Vĩnh Long có tiểu tượng lư và lân gốm ở miếu Thiên Hậu. Tại Phan Thiết, Bình Thuận có lư gốm ở miếu Kim Hoa. Tỉnh Quảng Nam có tiểu tượng gốm ở quảng Triệu Hội Quán,...

 
Làng gốm Sài Gòn Nhân Trí Dũng
 
Có thể thấy tại phía Nam, làng gốm Sài Gòn khá nổi tiếng. Nhưng không chỉ ở miền Nam, tại miền Bắc cũng có làng gốm tương đối nổi tiếng. Một trong những làng gốm được biết đến nhiều nhất chính là làng gốm Bát Tràng.
 
Để mọi người hiểu về ý nghĩa cũng như trải nghiệm quy trình làm gốm của Bát Tràng, Nhân Trí Dũng tạo ra trung tâm trải nghiệm làm gốm. Tại đây chúng tôi cung cấp kiến thức về quy trình làm gốm để mọi người trải nghiệm. 
Các bước làm gốm Bát Tràng truyền thống.

- Bước 1: Lựa chọn và xử lý đất
Nguyên liệu chính dùng để làm gốm trong làng gốm Sài Gòn là đất sét. Để có được sản phẩm đẹp, việc đầu tiên là tìm được đất sét tốt. Đất sẽ được đem đi tinh luyện, loại bỏ tạp chất để đạt đến độ mềm dẻo và mịn.
 
Đất sét được xử lý qua nhiều công đoạn phức tạp. Quan trọng là đất sét phải được loại bỏ tạp chất và được nhào kỹ lưỡng để đất đạt đến độ mịn, dẻo. 

- Bước 2: Tạo hình
Có nhiều phương pháp tạo hình gốm: Tạo hình bằng bàn xoay; Tạo hình gốm nặn tay; Tạo hình gốm bằng khuôn. Nhân Trí Dũng sẽ cung cấp cho bạn thông tin về các cách làm gốm sau:
  • Làm gốm bằng bàn xoay: Nghệ nhân sẽ dùng đất tạo thành cục đất, vo tròn chúng lại. Sau đó, nghệ nhân sẽ đặt đất ngay trung tâm bàn xoay và tiến hành tạo hình. Kích thước của sản phẩm sẽ phụ thuộc vào tay nghề của người thợ. Sản phẩm sau khi làm xong cũng sẽ được đem đi hong khô, trang trí, tráng men và nung.

Tạo hình tại làng gốm Sài Gòn Nhân Trí Dũng
 
  • Làm gốm nặn tay: Bạn sẽ dùng tay để tạo hình sản phẩm mà hoàn toàn không có sự trợ giúp của bàn xoay. Sản phẩm được tạo hình có thể là chén, tô, hoạ tiết trang trí gốm,... Sản phẩm sau khi làm xong cũng sẽ được đem đi hong khô, trang trí, tráng men và nung.

Tạo hình gốm bằng nặn tay
 
  • Tạo hình bằng khuôn: Sẽ có khuôn thạch cao sẵn hình dạng mà bạn muốn tạo hình. Sau đó đổ đất sét vào khuôn. Lấy bớt đất thừa rồi để khô là sẽ có thành phẩm mà bạn muốn. Phương pháp này được dùng để tạo hình sản phẩm có khối lượng vừa như: Dĩa, bát, chén,...
 
Bước 3: Hong khô + Cắt gọt + Đắp nổi họa tiết
Hong khô sản phẩm trong khoảng 3 - 5 phút cho sản phẩm ráo và cắt gọt những phần dư thừa ở đáy và miệng và vuốt mịn bề mặt sản phẩm. - Đắp nổi họa tiết sản phẩm bằng icon hoặc quai cho ly,...





Đắp nổi hoạ tiết

Bước 4: Trang trí
Sau khi sản phẩm được hong ráo có thể cầm được sẽ đến bước tô màu, trang trí, khắc chữ lên trên sản phẩm.

Trang trí gốm


Bước 5: Tráng men
Men là một lớp được phủ bên ngoài sản phẩm gốm, giúp cho sản phầm bền, chống nước, bóng hơn.

Tráng men sản phẩm

- Bước 5: Nung sản phẩm
Gốm sẽ được nung trong lò với nhiệt độ từ 1200 - 1300 độ C tuỳ theo từng loại gốm. Sau khi nung xong, để nguội trong 3 ngày là sẽ được đưa ra lò.
 
Để tìm hiểu và trải nghiệm làng gốm Sài Gòn thủ công, bạn có thể đến Nhân Trí Dũng nhé. Tại đây có đầy đủ dụng cụ để bạn trải nghiệm loại hình thủ công này. còn chần chừ gì mà không đến ngay địa chỉ 15 Trần Văn Trà, P. Tân Phú, Quận 7, Tp. HCM hoặc liên hệ 0941 401 955 để được tư vấn và đặt chỗ.
Tin tức nổi bật

Tin tức khác

Những thói quen tốt được tạo dựng ngay khi còn nhỏ sẽ mang đến cho trẻ lợi ích tuyệt vời về sức khỏe, trí tuệ & sự trưởng thành sau này....
Đa số người lớn chúng ta ai cũng có những hiểu biết nhất định về tầm quan trọng của thói quen vận động đối với cơ thể. Kể cả người lớn...
Kỹ năng vận động tinh – Fine motor skills là một trong những kỹ năng cần thiết mà trẻ cần được phát triển thành thục để có thể hoạt động linh...
Nhân Trí Dũng là gì trong công cuộc "trồng người"? Người có Nhân, Trí, Dũng góp phần làm đất nước phát triển. Cùng tìm hiểu thêm trong bài viết này nhé!...
Trải nghiệm truyền thống dân gian tại Hồ Chí Minh trở nên thật đơn giản và dễ dàng với trung tâm Nhân Trí Dũng. Tìm hiểu bài viết này để khám...
Tham gia các hoạt động ngoại khóa cho trẻ không chỉ là một hình thức vui chơi, đây được xem là một phương pháp giáo dục hiện đại giúp trẻ tiếp...
Ngày 03/10, 35 trẻ cùng cha mẹ là cán bộ nhân viên công ty Biti’s đã tham gia sự kiện tham quan và trải nghiệm các hoạt động trong tổ hợp...
Nếu như 5-10 năm trước đây, học làm gốm tại TP.HCM là một điều gần như không thể thì hiện tại, đây là trải nghiệm nhiều trẻ em thành phố cực...
Chơi mà học, học mà chơi là điều các cha mẹ đều mong muốn cho con mình. Do đó, trở thành một trung tâm vui chơi trẻ em hỗ trợ cho...
Môn bắn cung đang ngày càng thu hút giới trẻ tham gia để xõa stress và rèn luyện sức khỏe. Vậy địa điểm bắn cung tại TP.HCM nào đang được quan...
Trong vô số các môn thể thao giải trí, có lẽ hoạt động chơi xe địa hình còn xa lạ với nhiều người Việt. Vậy địa điểm chơi xe địa hình...
Gốm là gì? Gốm là sản phẩm được con người sáng tạo nên và là một trong những vật dụng gắn bó trong cuộc sống của chúng ta từ xa xưa....
Trong một vài năm trở lại đây, học làm gốm trở thành môn học ngoại khóa được nhiều bậc phụ huynh lựa chọn cho con nhỏ. Không chỉ là một trò...
Tết đến xuân về là thời điểm thích hợp để trẻ em có cơ hội tìm hiểu về các loại hình văn hoá, nghệ thuật của dân tộc. Sáng 22/1, 70...
Các khu vui chơi Quận 7 rất nhiều. Nhưng hiếm có nơi nào cho trẻ những trải nghiệm về văn hóa, thể chất và trí tuệ như tại trung tâm Nhân...